ျမန္မာ့
နိုင္ငံေရး တဆင့္ခ်င္း တျဖည္းျဖည္းေျပာင္းလဲ လာေနတာကို ေဒသတြင္း
အာဆီယံအသင္းဝင္ နိုင္ငံေတြသာမက စီးပြားေရး အေရးယူ ပိတ္ဆို့မႈေတြ
ျပုလုပ္ခဲ့ၾကတဲ့ အေနာက္နိုင္ငံမ်ားကပါ သတိျပုလာၾကၿပီး
ထိုအေျပာင္းအလဲနဲ့ လိုက္ေလ်ာညီေထြ အျပုသေဘာ တံု့ျပန္ခဲ့ၾကတယ္။
ပထမဆံုး
သိသာထင္ရွားတဲ့ ရလဒ္ကေတာ့ နိုဝင္ဘာလက အင္ဒိုနီးရွားနိုင္ငံမွာ
က်င္းပခဲ့တဲ့ အာဆီယံ ထိပ္သီးညီလာခံမွာ ျမန္မာကို အသင္းႀကီးရဲ့ ၂၀၁၄
ခုႏွစ္အတြက္ အလွည့္က် ဥကၠ႒ ရာထူးေပးဖို့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ထို့အတူ
အာဆီယံရဲ့ အဓိကေဆြးေနြးဘက္ မဟာမိတ္ျဖစ္ၿပီး
ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေရးကို တစိုက္မတ္မတ္ကူညီေနတဲ့ အေမရိကန္နိုင္ငံသမၼတ
ဘာရက္အိုဘာမားကလည္း အစပ်ိဳး ေျပာင္းလဲေနတဲ့ ျမန္မာနိုင္ငံကို
ေနာက္ေၾကာင္းျပန္မလွည့္မယ့္ သမိုင္းဝင္အေျပာင္းအလဲေတြဆီ
ဦးတည္ေစဖို့နဲ့ ထိုအေျပာင္းအလဲကာလကို အမိအရ ဆုပ္ကိုင္နိုင္ဖို့အတြက္
နိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ဟီလာရီ ကလင္တန္ကို ေနျပည္ေတာ္ကို
ေစလႊတ္ခဲ့တယ္။
နိုင္ငံေရးအ
ေျပာင္းအလဲကို သတိထားျပုလုပ္ေနတဲ့ ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ့ ကာလရွည္ၾကာ
က်ဆင္းေနတဲ့ စီးပြားေရးကို အခ်ိန္တိုအတြင္း အလ်င္အျမန္တိုးတတ္ဖို့
အစီအစဉ္ေတြခ်ၿပီး ခပ္စိပ္စိပ္ပဲ ေဆာင္ရြက္လာတာ ေတြ႕ရပါတယ္။
အဲ့ဒီအစီအစဉ္
ေတြထဲက အနာဂတ္မွာ ေဒသတြင္း ပထဝီစီးပြားေရးမွာ ျမန္မာ့နိုင္ငံရဲ့
အေရးပါမႈကို ျမွင့္တင္ရန္ ထားဝယ္ေရနက္ဆိပ္ကမ္းနဲ့
အထူးစီးပြားေရးဇုန္ စီမံကိန္းကို အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေနပါတယ္။
အာဆီယံနိုင္ငံေတြအၾကား တေျပးညီ ဖြံ့ၿဖိုးေရးအတြက္ အခရာက်တဲ့
မဲေခါင္ေဒသဖြံ့ၿဖိုးေရးကို ထားဝယ္စီမံကိန္းက ႀကီးႀကီးမားမား
အေထာက္အကူျပုလိမ့္မယ္လို့ စီမံကိန္းမွာ အဓိကပါဝင္ေနတဲ့ ထိုင္းနဲ့
ျမန္မာတို့က ယံုၾကည္ၾကပါတယ္။
မဲေခါင္
ေဒသနိုင္ငံေတြျဖစ္တဲ့ ျမန္မာ၊ လာအို၊ ကေမ႓ာဒီးယားနဲ့
ဗီယက္နမ္နိုင္ငံတို့ဟာ ၁၉၉၀ ျပည့္လြန္ႏွစ္ေတြမွာ အာရွရဲ့ အေရွ့ဥေရာပ
နိုင္ငံေတြအလား နိုင္ငံေရးအေျပာင္းအလဲကို
အသီးသီးၾကံုေတြ႕ခဲ့ရၿပီး အာဆီယံရဲ့ ေနာက္တိုး
အသင္းဝင္နိုင္ငံသစ္ေတြ ျဖစ္လာၾကတယ္။ CLMV လို့ အတိုေကာက္ လူသိမ်ားတဲ့
ကေမ႓ာဒီးယား၊ လာအို၊ ျမန္မာ၊ ဗီယက္နမ္နိုင္ငံေတြဟာ
စီးပြားေရးဖြံ့ၿဖိုးမႈ ျမန္ဆန္ေနတဲ့ စင္ကာပူ၊ မေလးရွားနဲ့
ထိုင္းနိုင္ငံတို့ေနာက္ အမီလိုက္ဖို့ ႀကိုးပမ္းလာၾကတယ္။
CLMV
နိုင္ငံေတြဖြံ့ၿဖိုးေရးအတြက္ မဲေခါင္ေဒသ ဖြံ့ၿဖိုးေရးနဲ့
စီးပြားေရးပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ေရး အစီအစဉ္ကိုလည္း အေကာင္အထည္
ေဖာ္လာၾကပါတယ္။ ကုန္းေျမတဆက္တစပ္တည္းရွိတဲ့ CLMV နိုင္ငံေတြအၾကား
နယ္စပ္ျဖတ္ေက်ာ္ အာရွအေဝးေျပး လမ္းမႀကီးေတြ တည္ေဆာက္ၿပီး
ေဒသတြင္းကုန္သြယ္ေရး၊ ရင္းႏွီးျမႈပ္ႏွံမႈနဲ့
ခရီးသြားလုပ္ငန္းဖြံ့ၿဖိုးေရးကို တိုးျမွင့္ေဆာင္ရြက္ရန္
စီမံကိန္းေတြ ခ်မွတ္ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ၾကတယ္။
အာရွဖြံ့
ၿဖိုးေရးဘဏ္ အကူအညီနဲ့ စီးပြားေရးလမ္းမႀကီးေတြ (Economic
Corridors) တည္ေဆာက္လာတာ ဆယ္စုႏွစ္တခု ေက်ာ္လာခဲ့ပါၿပီ။
ဒီလမ္းမႀကီးေတြထဲက အေရွ့အေနာက္စီးပြားေရး လမ္းမႀကီး (East-West
Economic Corridor)နဲ့ ေတာင္ပိုင္း စီးပြားေရးလမ္းမႀကီး (Southern
Economic Corridor) ႏွစ္ခုမွာ ျမန္မာနိုင္ငံဟာ မဲေခါင္ေဒသရဲ့
အေနာက္ဘက္ထြက္ေပါက္ (Western Gateway) ျဖစ္ၿပီး ဗီယက္နမ္နိုင္ငံက
အေရွ့ဘက္ထြက္ေပါက္ (Eastern Gateway) အျဖစ္ မဟာဗ်ူဟာက်က် ရွိေနပါတယ္။
ဒါေပမယ့္
ဘယ္လိုပဲ ပထဝီအေနအထား အခ်က္အခ်ာက်ပါေစ၊ တိုင္းျပည္မွာ သယံဇာတ
ဘယ္ေလာက္ပဲ ၾကြယ္ဝေနပါေစ၊ နိုင္ငံေရးတည္ၿငိမ္မႈ မရွိတဲ့နိုင္ငံဟာ
စီးပြားေရး မဖြံ့ၿဖိုးနိုင္ဘူးဆိုတာ ဗီယက္နမ္နဲ့ ျမန္မာတို့ရဲ့
လြန္ခဲ့တဲ့ဆယ္စုႏွစ္ ႏွစ္ခုအတြင္း တိုးတက္ေျပာင္းလဲမႈေတြက
သက္ေသပါပဲ။
တခ်ိန္က
အေရွ့ေတာင္အာရွေဒသရဲ့ စစ္ေျမျပင္ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ဗီယက္နမ္နိုင္ငံဟာ ရန္သူ
အေမရိကန္ကို မိတ္ေဆြအျဖစ္ ေျပာင္းလဲနိုင္ခဲ့ၿပီး အခုအခ်ိန္မွာ CLMV
ထဲက စီးပြားေရးအတိုးတတ္ဆံုး နိုင္ငံအျဖစ္ ေပၚထြက္လာပါတယ္။
ျမန္မာနိုင္ငံလိုပဲ ဗဟိုခ်ုပ္ကိုင္တဲ့ ဆိုရွယ္လစ္ ေဈးကြက္စီးပြားေရး
စနစ္ကေန လမ္းခြဲခဲ့ၿပီး ေဈးကြက္စီးပြားေရးစနစ္ကို ၁၉၈၅ ခုႏွစ္မွာ
စတင္ ေျမစမ္း ခရမ္းပ်ိဳးခဲ့တယ္။
အင္ဒိုခ်ိဳင္း
နားစစ္ပြဲ ခ်ုပ္ၿငိမ္းခဲ့တာနဲ့ နိုင္ငံတြင္း
တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ားအၾကား စိတ္ဝမ္းကြဲျပားၿပီး
လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡမ်ား မရွိတဲ့အခ်က္ကပင္ တံခါးဖြင့္လာတဲ့
ဗီယက္နမ္ေဈးကြက္ကို နိုင္ငံတကာရင္းႏွီးျမႈပ္ႏွံမႈေတြ
အလံုးအရင္းဝင္ေရာက္လာတဲ့ အေျခခံအေၾကာင္းရင္းတခု ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။
ရန္သူအေမရိကန္ကို စီးပြားေရးမဟာမိတ္အျဖစ္ ေျပာင္းလဲနိုင္ခဲ့တဲ့
ဗီယက္နမ္ေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ့ ေခါင္းေဆာင္မႈ အရည္အေသြးကလည္း
အဓိကက်ပါတယ္။
ျမန္မာေခါင္း
ေဆာင္ေတြ ဗီယက္နမ္ေျခလွမ္းမ်ိဳး စလွမ္းနိုင္ပါ့မလား။
အခုအခ်ိန္ထိေတာ့ နိုင္ငံမွာ အမ်ိဳးသားစိတ္ဝမ္းကြဲျပားမႈနဲ့
လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡေတြရွိေနဆဲျဖစ္ၿပီး အစိုးရအဆက္ဆက္က
ၿငိမ္းခ်မ္းေရးတည္ေဆာက္ဖို့ ပ်က္ကြက္ေနတုန္းပါပဲ။
ဘယ္လိုပဲ
ႀကီးမာတဲ့စီးပြားေရး ေဈးကြက္ႀကီးႏွစ္ခုျဖစ္တဲ့ တရုတ္နဲ့
အိႏၵိယနိုင္ငံအၾကား ပထဝီစီးပြားေရး အခ်က္အခ်ာ က်က်တည္ရွိေနေန၊
ရွည္လ်ားတဲ့ ေတာင္ဘက္ပိုင္း ကမ္းရိုးတန္းကေန အိႏၵိယသမုဒၵရာ
ထြက္ေပါက္နဲ့ ကမ္းလြန္ေရနံနဲ့ သဘာဝဓာတ္ေငြ႕ၾကြယ္ဝတဲ့
ေရခံေျမခံေကာင္းေတြ ရွိေနေန ျမန္မာနိုင္ငံဟာ ေဒသတြင္း
အေျပာင္းအလဲေတြကို မေလ့လာ သင္ခန္းစာ မယူဘူးဆိုရင္
ထားဝယ္ေရနက္ဆိပ္ကမ္းနဲ့ အထူးစီးပြားေရးဇုန္ တည္ေဆာက္ေရး
လုပ္ငန္းေတြ ထင္သေလာက္ ခရီးမတြင္ ျဖစ္ေနပါလိမ့္မယ္။ အခုလည္း
စီမံကိန္း အေကာင္အထည္ေဖာ္လာတာ တႏွစ္ေက်ာ္လာေပမယ့္ မယ္မယ္ရရ
ဘာမွမေတြ႕ရေသးပါဘူး။
ဘယ္လိုျဖစ္လို့
ပါလဲ။ အေျခခံအေၾကာင္းတရားတခ်ိဳ့ ရွိေနတယ္ဆိုရင္ ပထမဆံုးအလြယ္တကူ
လက္ညႇိဳးထိုးတတ္ၾကတာက အေနာက္နိုင္ငံႀကီးေတြရဲ့ အေရးယူ
ပိတ္ဆို့မႈေတြပဲျဖစ္တယ္။ တကယ္ေတာ့ ျပည္တြင္းလက္နက္ကိုင္
ပဋိပကၡခ်ုပ္ၿငိမ္းေအာင္ မလုပ္ေဆာင္နိုင္ေသးတဲ့အခ်က္က
စြန့္စားမႈလုပ္ရမယ့္ နိုင္ငံျခားကုမၸဏီေတြ တြန့္ဆုတ္နိုင္တဲ့ အဓိက
အေၾကာင္းတရာတခုပါ။ နယ္စပ္ေဒသမွာ လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡေတြ ရွိေနသေရြ႕
မဲေခါင္ေဒသ စီးပြားေရးမဟာစၾကၤန္ လမ္းမႀကီးမွာ
ျမန္မာနိုင္ငံေလ်ွာက္လွမ္းဖို့ ခက္ေနဦးမွာပါ။
ေနာက္တခ်က္က
ေဈးကြက္စီးပြားေရးကို စတင္က်င့္သံုးလာခဲ့တာ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀
ေက်ာ္ခဲ့ေပမယ့္ စီးပြားေရးတိုးတတ္ဖို့ အတြက္ အေျခခံလိုအပ္တဲ့
ခိုင္မာေခတ္မီတဲ့ ေငြေၾကးဆိုင္ရာမူဝါဒနဲ့ ေငြေၾကးေခ်ာေမြ႕စြာ
စီးဆင္းလည္ပတ္မႈကို အာမခံနိုင္တဲ့ ဘဏ္လုပ္ငန္း အေျခခံအေဆာက္အအံုကို
အခုအခ်ိန္ထိ မတည္ေဆာင္နိုင္ေသးတာပါပဲ။
မက္ခရိုစီး
ပြားေရး တိုးတက္မႈအတြက္ ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ့ မၾကာခင္က
အထူးစီးပြားေရးဇုန္ ဥပေဒျပ႒ာန္းခဲ့ပါတယ္။ ထိုင္းနိုင္ငံရဲ့
အႀကီးဆံုး ေဆာက္လုပ္ေရးကုမၸဏီႀကီးတခုျဖစ္တဲ့ Italian-Thai
Development PCL ကိုလည္း စီမံကိန္း တခုလံုးတည္ေဆာက္ဖို့
ေျမငွားရမ္းခဲ့သလို လုပ္ပိုင္ခြင့္လည္း အျပည့္အဝ ေပးခဲ့ပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ အခုအခ်ိန္အထိ ထားဝယ္စီမံကိန္းမွာ ရင္းႏွီးျမႈပ္ႏွံဖို့
စိတ္ဝင္စားေၾကာင္း နိုင္ငံျခားကုမၸဏီႀကီးေတြကမွ
ပြင့္လင္းျမင္သာမႈရွိရွိ ထုတ္ေဖာ္ေၾကညာတာ မေတြ႕ရေသးပါဘူး။
နိုင္ငံျခား
ရင္းႏွီးျမႈပ္ႏွံမႈေတြအတြက္ အဓိက အဟန့္အတားျဖစ္ေနတဲ့ အခ်က္တခုက
ျမန္မာက်ပ္ေငြနဲ့ နိုင္ငံျခားေငြလဲနႈန္း အမ်ိဳးမ်ိဳးျဖစ္ေနတဲ့
အခ်က္ပါပဲ။ ဒါကို ျပင္ဆင္နိုင္ဖို့အတြက္ နိုင္ငံတကာေငြေၾကးရန္ပံုေငြ
အဖြဲ့ႀကီးရဲ့ အကူအညီနဲ့ အစိုးရအသစ္အေနနဲ့ စတင္ေဆာင္ရြက္လာတာ
ေတြ႕ရၿပီး ပုဂၢလိက ဘဏ္ေတြကို ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ အတြင္း ပထမဆံုးအႀကိမ္
နိုင္ငံျခားေငြ လဲလွယ္ေရာင္းဝယ္ခြင့္ကို တရားဝင္ခြင့္ျပုခဲ့တယ္။
တရားဝင္
ေငြလဲနႈန္း တမ်ိဳးတည္းျဖစ္ေအာင္ မေျပာင္းလဲနိုင္ေသးေပမယ့္
အသစ္ဖြင့္လွစ္တဲ့ ေငြလဲေကာင္တာေတြမွာ ေဈးကြက္ေပါက္ေဈးအတိုင္း
ေငြလဲနႈန္းသတ္မွတ္လာပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ မိမိမွာရွိတဲ့ နိုင္ငံျခားေငြကို
လဲလွယ္ခ်င္သူေတြအတြက္ အဲ့ဒီေငြကို ဘယ္လို ရရွိထားေၾကာင္း
အေထာက္အထားေတြ ျပေနရပါေသးတယ္။
ဒီလိုျဖစ္
ေပၚတိုးတက္မႈ အေသးအဖြယ္ေလးကို ဆယ္စုႏွစ္မ်ားအတြင္း ပထမဆံုးအႀကိမ္
ေငြေၾကးဆိုင္ရာ ေျဖေလ်ာ့မႈႀကီးတခုအျဖစ္ ျပည္တြင္း
စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ေတြအၾကား အားရေက်နပ္ေနခဲ့ရေပမယ့္
ေဒသတြင္းနိုင္ငံေတြရဲ့ ျဖစ္ေပၚတိုးတက္မႈနဲ့ ႏွိဳင္းယွဉ္ၾကည့္ရင္
ရယ္စရာေတာင္ ေကာင္းေနပါတယ္။
လြန္ခဲ့တဲ့ ၄
ႏွစ္အတြင္း ကေမ႓ာဒီယား၊ လာအိုနဲ့ ဗီယက္နမ္နိုင္ငံေတြကို
ေလ့လာေရးနဲ့ အလည္အပတ္ခရီးစဉ္အျဖစ္ စာေရးသူေရာက္ခဲ့စဉ္က
အေမရိကန္ေဒၚလာအပါအဝင္ နိုင္ငံျခားေငြေၾကးမ်ိဳးစံုကို လမ္းေဘးမွာ
မည္သူမဆို အလြယ္တကူ လဲလွယ္လို့ရပါတယ္။ လမ္းေဘးေဈးသည္ကအစ
သူတို့နိုင္ငံကို လာလည္တဲ့ နိုင္ငံျခားသားေတြကို အေမရိကန္ ေဒၚလာနဲ့
ေရာင္းဝယ္ေနၾကၿပီး နိုင္ငံျခားဝင္ေငြ တိုက္ရိုက္ရရွိ
ခံစားေနၾကပါၿပီ။ လက္ထဲက နိုင္ငံျခားေငြ တက်ပ္ တျပားကို ဘယ္ကရသလဲဆိုတာ
ဘယ္အစိုးရကမွ စစ္ေဆးမေနေတာ့ပါဘူး။
နိုင္ငံျခား
ေငြလဲနႈန္း တခုတည္း ထားနိုင္ရွိေရးက တိုင္းျပည္ရဲ့
မက္ခရိုစီးပြားေရးမူဝါဒ (Macroeconomic Policy) အတြက္ အေရးႀကီးသလို
ကမ႓ာ့ေငြေၾကးေဈးကြက္မွာ ေငြမာ (Hard Currency) အျဖစ္သတ္မွတ္ထားတဲ့
ေဒၚလာနဲ့ ယူရိုလို နိုင္ငံတကာေငြေၾကးေတြကို နိုင္ငံသားေတြ
လြတ္လြတ္လပ္လပ္ လက္ဝယ္ ပိုင္ဆိုင္သံုးစြဲခြင့္ေပးမယ္ဆိုရင္ ဒါဟာလည္း
ျမန္မာနိုင္ငံသားေတြအတြက္ အေရးပါတဲ့ စီးပြားေရးလြတ္လပ္ခြင့္
ရရွိလိုက္တာပဲ ျဖစ္တယ္။
ျမန္မာနိုင္ငံဟာ
အာဆီယံနိုင္ငံေတြထဲမွာ ေငြထုတ္စက္ (ATM) မရွိေသးတဲ့
တခုတည္းေသာနိုင္ငံပါ။ ျမန္မာနိုင္ငံကို မေရာက္ဖူးလို့
အလည္အပတ္သြားခ်င္တဲ့ မိတ္ေဆြထိုင္းလူမ်ိဳး တခ်ိဳ့က
အၾကံဉာဏ္ေတာင္းလာတဲ့အခါ ပထမဆံုး ေပးမိတဲ့အၾကံက
ေငြေၾကးတမ်ိဳးမ်ိဳးကို လက္ထဲမွာ အလံုအေလာက္
ကိုင္ေဆာင္သြားဖို့နဲ့ မိမိမွာပါသြားတဲ့ ATM ကတ္ျပားကို
အားမကိုးဖို့ မွာမိတတ္ပါတယ္။ လာအိုနိုင္ငံလို
ကုန္တြင္းပိတ္ဖြံ့ၿဖိုးမႈ အနည္းဆံုးနိုင္ငံမွာေတာင္မွ ATM ကတ္ေတြကို
အလြယ္တကူသံုးလို့ရေနၿပီ။
ထိုင္း
နိုင္ငံမွာ ျမန္မာေရႊ့ေျပာင္းအလုပ္သမား သန္းနဲ့ခ်ီရွိေနၿပီး
သူတို့ရဲ့လုပ္အားခေတြနဲ့ စုေဆာင္းေငြေတြကို လစဉ္ ျမန္မာျပည္ကို
ျပန္ပို့ေနတာ ထိုင္းဘတ္ေငြ သိန္းေပါင္းရာနဲ့ ခ်ီရွိပါတယ္။
ႏွစ္နိုင္ငံအၾကား ဘဏ္လုပ္ငန္း အဆက္အသြယ္မရွိလို့ “ဟြန္ဒီ” လို့ေခၚတဲ့
တရားမဝင္ ေငြလႊဲတဲ့ေနရာေတြကေန နည္းလမ္းအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ့
လႊဲေနၾကရပါတယ္။ ဒီလို အေျခခံေငြလႊဲစနစ္ ဝန္ေဆာင္မႈကို
အစိုးရတရပ္အေနနဲ့ မလုပ္ေဆာင္နိုင္ေသးသေရြ႕ ထားဝယ္ေဒသမွာ လာေရာက္
အလုပ္လုပ္ကိုင္ၾကမယ့္ ထိုင္းလူမ်ိဳး အမ်ားဆံုးပါဝင္နိုင္တဲ့
နိုင္ငံျခားသားလုပ္သားေတြ အတြက္လည္း အခက္အခဲေတြ႕ရပါလိမ့္မယ္။
ေငြေၾကးစီး
ဆင္းမႈနဲ့ သံုးစြဲမႈအဆင္ေျပေရးဟာလည္း
ထားဝယ္အထူးစီးပြားေရးဇုန္လို ဧရာမစီးပြားေရး
စီမံကိန္းႀကီးေတြနဲ့ ခရီးသြားလုပ္ငန္း ဖြံ့ၿဖိုးေရးအတြက္ အသက္တမ်ွ
အေရးႀကီးသလို အေျခခံလူတန္းစား အဆင့္အထိ ဘဏ္လုပ္ငန္း
ဝန္ေဆာင္မႈေတြ ေရာက္ရွိပါမွ ေငြေၾကးလြတ္လပ္ခြင့္ေတြ
ခံစားခြင့္ရရွိပါမွ တိုင္းျပည္ စီးပြားေရးအနာဂတ္
ေကာင္းမွာျဖစ္ပါတယ္။
No comments:
Post a Comment